1 december 1992. Ene Rolf Snoeren tuft samen met Viktor Horsting, beiden net afgestudeerd aan de Arnhemse modeacademie, in een oude auto met twee koffers naar Parijs om zich er te vestigen. Het merk Viktor & Rolf bestaat dan nog niet: pas een jaar later, als het bebrilde duo tijdens het Festival de la Mode op het podium wordt geroepen als Viktor & Rolf om alle prijzen in ontvangst nemen, is de naam geboren. Geen doordachte marketingstrategie, geen urenlange discussies, geen hoofdbrekende vergaderingen en lijsten vol net-niet merknamen: „Het klonk wel leuk”, is de achterliggende gedachte achter de naam die Nederland als modeland internationaal op de kaart zette.
Want dat is wat ze hebben gedaan, daar zijn modekenners Cécile Narinx en Georgette Koning het over eens. „Ze hebben Nederlandse modegeschiedenis geschreven”, aldus Koning, die het duo een aantal keren voor onder meer Elsevier Stijl sprak. „In musea kunnen we nog steeds genieten van hun ontwerpen.” Het werk van de geboren Brabanders is tentoongesteld in onder meer Utrecht, Tokio, Londen, New York, Parijs en Antwerpen. Door Viktor & Rolf, zo zegt ELLE-hoofdredacteur Narinx, „weet de wereld dat Nederland bestaat als modeland. Ze hebben ons land een gezicht gegeven. Iedereen kent ze, iedereen weet wat ze doen.”
Maar noem hen niet on-Nederlands, want Narinx heeft een „gruwelijke hekel” aan dat woord. „Dat insinueert dat Nederland niets kan.” Liever spreekt ze van conceptueel, met een ijzeren controle. Fantasierijk, maar binnen de lijnen. „Ze waren stoutmoediger dan de rest”, verklaart ze het feit dat Viktor & Rolf het wél en tientallen andere afgestudeerden het niet hebben gered. „Extreem talentvol. Maar ook zakelijk en vol zelfvertrouwen en die combinatie is uniek. Vaak zie je dat mensen óf kunnen ontwerpen, óf zaken kunnen doen.” „Ze zijn bijzonder vasthoudendheid, of ’Ijzeren Hein’ig’, zoals ze zelf omschrijven”, vertelt Koning. „Ze wilden het per se maken maken in de mode en dat is gelukt.”
Nu, twintig jaar later, is het cv van de twee indrukwekkend. Sinds 1993 showen ze vrij consequent, het jaar 2009 telde zelfs vijf collecties en hebben een Ready to Wear- en mannenlijn. Die shows doen steevast hun naam eer aan. Geen keurig opgemaakte modellen die in rechtlijnige creaties voortschrijden, maar complete installaties die de outfits hooghouden, zwart glanzende motorhelmen in plaats van keurig gekapt haar en strakke make-up of indrukwekkend rood geschminkte gezichten. En altijd met een boodschap: zo maakten de twee in 2008 met hun collectie, simpelweg No geheten, de hele wereld duidelijke dat mode te snel ging. De mededeling was niet te missen: in kunstig 3D priemden de twee letters uit de creaties.
Met de opvallende shows kwam ook de aandacht en het succes. Diverse modeprijzen werden in de wacht gesleept, celebs als Tilda Swinton, Natalie Portman, Katy Perry, Rihanna en Lady Gaga werden gespot in creaties van de twee en er werd een winkel in Milaan geopend waarin letterlijk alles op z’n kop stond. Het echte geld werd en wordt nog steeds verdiend met dat waar zo’n beetje alle modehuizen hun geld mee verdienen: parfum. Hun Flowerbomb was in 2005 een instant hit en staat al jaren hoog in de top 10 van best verkochte geuren ter wereld.
En toch: „De laatste collecties zijn veel commerciëler en minder spraakmakend”, constateert Koning. „Maar ze kunnen natuurlijk niet twintig jaar lang ageren. Het is een serieus modehuis, er moet ook verkocht worden. Ze hebben altijd keurig meegedaan aan het systeem, alleen in hun begin jaren sloegen ze een keer een seizoen over. Maar ze zitten nog altijd vol ideeën. De laatste collectie was heel fris en jong. Internationaal staan ze niet meer tot de top 30, maar nog altijd zijn ze wereldberoemd. Alle internationale kranten bespreken hun show. Uitgesproken negatief zijn de recensies niet, maar ook niet meer zo jubelend als in het begin.”
„Ze hebben de laatste seizoenen niet meer zo gevlamd als vanouds”, stemt Narinx in. „Maar het is dan ook heel moeilijk om je twintig jaar lang te blijven vernieuwen. Bovendien: toen ze dat deden, werd hun kleding nauwelijks verkocht. Het lijkt alsof ze met hun laatste collecties naar een nieuwere markt toewerken. Vroeger gebruikten ze veel bont, kant en maakten ze veel avondjurken. Dat dragen de Westerse vrouwen niet. Het wordt allemaal draagbaarder.”
Zoals ieder modemerk hebben ook Viktor & Rolf te lijden onder de aanhoudende crisis. Maar: „ze zijn talentvol en creatief genoeg om het te overleven”, voorspelt Koning. „Ik hoop dat ze meer hun eigen stempel op de komende collecties kunnen drukken”, aldus Narinx. „En dat er weer boetieks (die in Milaan sloot in 2008 haar deuren, red.) komen. En wellicht meer verkooppunten, want die zijn schaars.”
En net zoals voor alles en iedereen in de crisis geldt: de tijd zal het leren. En tot die tijd, en ver daarna, kunnen we trots zijn op ’onze’ Viktor & Rolf.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten